Crkva svetog Save Osvećenog jedan je od najstarijih hrišćanskih sakralnih objekata na teritoriji Starog grada Budve, locirana na istaknutom budvanskom grebenu, zapadno od Citadele uz samu obalu mora. Unutar građevine nalazi se ktitorska ploča na kojoj je zapisano da je osnovana 1114. godine, dok se prema istorijskim izvorima smatra da je osvećena 1142. godine. Posvećena je kapadokijskom mučeniku, svetom Savi Osvećenom, nekadašnjem patronu grada, čiji je kult na Južni Jadran stigao sa Istoka posredstvom vizantijskih dostojanstvenika. Crkva je omanja jednobrodna građevina presvedena poluobličastim svodom, zidana pravilnim tesanicima u naizmjeničnim redovima bijelog i ružičastog kamena. U unutrašnjosti crkve nalaze se fragmenti freskoslikarstva, datirani u drugu polovinu XII vijeka, koji su danas sačuvani u minimalnim obrisima. Životopis odlikuju ikonografske i stilske karakteristike vizantijskog slikarstva epohe Komnina, a najvjerovatnije je djelo majstora grčkog porekla.
Church of Saint Sabbas the Sanctified, 12th century
The church of St. Sabbas the Sanctified is one of the oldest Christian sacred buildings on the territory of the Old Town of Budva. It is located on the prominent ridge, west of the citadel and along the sea coast. Inside the church is located a founder’s plaque which states that it was founded in 1114, while according to the historical sources, it is considered that the church was consecrated in 1142. It is dedicated to the Cappadocian martyr, St. Sabbas the Sanctified, who used to be the town’s patron. His cult reached the southern Adriatic from the East through Byzantine dignitaries.